Avrupa Eğitim Bilgi Ağı verilerine göre; Avrupa’da öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke Lüksemburg. Mesleğe yeni başlayan ilk öğretim öğretmenleri; Lüksemburg’da yılda 69 bin 76 Euro kazanırken, Türkiye'de ise 8 bin 330 Euro kazanıyor.
Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Yürütme Ajansı (EACEA) bünyesindeki Avrupa Eğitim Bilgi Ağı’nın (Eurydice) 2020/2021 verilerine ilişkin yayımladığı rapora göre, Türkiye’de mesleğe yeni başlayan öğretmenler asgari ücretin 1,8 katı kadar maaş alırken Avrupa'da son 11 yılda öğretmen maaşlarının düştüğü tek ülke Türkiye oldu.
AVRUPA EN DÜŞÜK MAAŞ ALAN ÖĞRETMENLER ARNAVUTLUK'TA
Avrupa’da öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke Lüksemburg; en düşük olduğu ülke ise Arnavutluk olarak kayda geçti. Peki en yüksek öğretmen maaşı hangi ülkelerde, satın alma gücüne göre öğretmen maaşı nasıl değişiyor, Türkiye öğretmen maaşında kaçıncı sırada?
Euronews’in Eurydice raporundan derlediği bilgilere göre, mesleğe yeni başlayan ilk öğretim öğretmenlerin yıllık brüt Euro maaşı Lüksemburg’da 69 bin 76 Euro; Arnavutluk’ta ise 4 bin 233 Euro. Türkiye’de öğretmenler 2020/2021 döneminde yıllık brüt 8 bin 330 Euro kazandı. (Maaşlar devlet okulundaki tam zamanlı öğretmenlerin yasal maaşını gösteriyor.)
Öğretmenlerin yıllık 50 bin Euro'dan fazla kazandığı ülkeler 66 bin 972 Euro ile İsviçre ve 54 bin 129 Euro ile Almanya oldu. Danimarka, İzlanda ve Norveç ise 40 bin barajını aşan ülkelerden. Diğer bazı ülkelerde ise mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin yıllık brüt maaşı şöyle: Hollanda (38 bin 413), Fransa (26 bin 839), Yunanistan (13 bin 104) ve Bulgaristan (7 bin 908).
Türkiye’de öğretmenler dört Avrupa Birliği (AB) ülkesindeki meslektaşlarından daha çok kazanıyor. Bu ülkeler Macaristan, Romanya, Polonya ve Bulgaristan.
ÖĞRETMEN MAAŞLARI NE KADAR DEĞİŞTİ?
Eurydice’ın önceki raporlarıyla karşılaştırıldığında son 11 yılda euro bazında öğretmen maaşlarının düştüğü tek ülke Türkiye oldu. 2009/2010 ile 2020/2021 dönemleri kıyaslandığında Türkiye’de euro bazında yıllık brüt maaşlar yüzde 10 geriledi.
Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin maaşı bu zaman diliminde en çok Litvanya’da (yüzde 269) yükseldi. Maaşlar Romanya’da yüzde 193 ve Bulgaristan’da yüzde 180 artış gösterdi. Kıbrıs ise yüzde 2 ile AB’de öğretmen maaşının en az yükseldiği ülke oldu.
Diğer ülkelerde öğretmen maaşlarındaki yüzdelik artış şöyle gerçekleşti: Çekya 163, Polonya 77, İsveç 68, Macaristan 54, Almanya 42, Hollanda 20, Yunanistan 11 ve İtalya 6.
TÜRKİYE SATIN ALMA GÜCÜNDE 11. SIRADA
Satın Alma Gücü Standardına göre ise Türkiye öğretmen maaşlarında daha iyi durumda. Türkiye bu alanda 36 Avrupa ülkesi içinde 11. sırada yer alıyor. Satın Alma Gücü Standardına göre bakıldığında ülke sıralamalarının değiştiği görülüyor.
Satın Alma Gücü Standardına göre öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke 50 bin 537 ile Almanya. En düşük ise Arnavutluk’ta (7 bin 824). Türkiye’de bu miktar 28 bin 455. Diğer ülkelerde satın alma gücüne göre öğretmen maaşları şöyle: İsviçre (38 bin 601), Hollanda (32 bin 350), Kıbrıs (25 bin 25 bin 465), Fransa (24 bin 563), İtalya (23 bin 601), Yunanistan (15 bin 435) ve Bulgaristan (15 bin 159).
TÜRKİYE'DE ÖĞRETMEN MAAŞLARI NE KADAR
2022 yılı Temmuz zammı sonrası öğretmen maaşları, enflasyon verileri de dikkate alınarak şu şekilde güncellenmiştir:
- 9/1 derecesinde öğretmen maaşı: 8.576 TL
- 5/1 derecesindeki öğretmen maaşı: 9.225 TL
- 1/1 derecesinde öğretmen maaşı: 10.461 TL
- 1/4 derecesinde öğretmen maaşı: 11.592 TL
En Düşük Öğretmen Maaşı
En düşük öğretmen maaşı, kamuda çalışan bir öğretmene halihazırda verilen en düşük maaştır. Bu tutar, herhangi bir devlet kurumunda kadrolu olarak çalışan bir öğretmenin alabileceği minimum maaşı gösterir.
En düşük öğretmen maaşı, Ocak-Temmuz 2022 arası dönemde, 6 bin 354 Türk lirasıdır. Temmuz ayında yapılan toplu sözleşme zammından sonra, en düşük öğretmen maaşı 8.576 TL ile 9 bin TL arasında değişkenlik göstermektedir.
En Yüksek Öğretmen Maaşı
En yüksek öğretmen maaşı, kamuda çalışan bir öğretmenin alabileceği en yüksek maaştır. Bu maaşı, genellikle alanlarında akademik kariyer yapmış, branş öğretmenleri almaktadır.
1/4 kademe ve derecesinde, kendi branşında doktora yapmış ve dil tazminatı alan bir öğretmenin maaşı, 2022 yılı ilk altı ayı için yaklaşık 9 bin liradır. Temmuz 2022 zammıyla birlikte aynı öğretmen, yılın ikinci yarısında yaklaşık 12 bin 500 TL maaş almaktadır.
2022 Temmuz Öğretmen Maaşı Zam Kalemleri
2022 yılı temmuz ayında, öğretmen maaşlarına 2 farklı kalemde zam gelmiştir:
- Toplu sözleşme kapsamında önceden belirlenen %7,5’luk zam,
- Yine toplu sözleşmede uzlaşıldığı üzere enflasyon miktarı oranında, enflasyon zammı
Bu zam kalemlerinin yanı sıra, ek zammın olup olmayacağı hala tartışma konusudur. Ocak 2022’de söz konusu olan ek zammın, Temmuz 2022’de tekrar söz konusu olup olmayacağı, henüz bilinmemektedir. Bütün bu zamlar neticesinde öğretmen maaşları, yaklaşık olarak %40 zamlanmıştır. Zamlı maaşlar, 2022 yılı Temmuz ayından itibaren öğretmenlere ödenmeye başlandığı bilinmektedir.
Sözleşmeli Öğretmen Maaşı
Kamu kurumlarında, 100 binin üzerinde sözleşmeli öğretmen görev alır. Sözleşmeli öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından istihdam edilir. Sözleşmeli öğretmen olmak isteyen adayın, yeterli düzeyde bir KPSS puanı alması ve sözlü mülakatı başarıyla geçmesi gerekir.
Sözleşmeli öğretmenlerin 2022 yılı ilk altı ay maaşları, 6354 TL ile 6.749 TL arasındadır. 2022 yılı Temmuz zamları sonrası, sözleşmeli öğretmenlerin maaşları 8.576 TL ile 9.200 TL arasında şekillenir. Bu bakımdan sözleşmeli öğretmenlerin, kadrolu öğretmenlerle aynı maaş haklarına sahip olduğu söylenebilir.
Ücretli Öğretmen Maaşı
Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde, farklı branşlardan 85 bine yakın ücretli öğretmen görev yapar. Ücretli öğretmenler, MEB öğretmen kadrosunda açık bulunan dersler için, ücreti karşılığı sözleşmeyle istihdam edilen öğretmenlerdir. Ücretli öğretmenlerin ders saati, örgün öğretim kurumlarında 30 saati, yaygın eğitim kurumlarda ise 40 saati geçmez.
Ücretli öğretmen maaşı, sözleşmeli ve kadrolu öğretmen maaşından farklı hesaplanır. Ücretli öğretmenlerin maaşları hesaplanırken haftalık ders sayıları dikkate alınır. Buna göre haftada 30 saat ders veren bir ücretli öğretmen, 5.740 TL maaş alır. Temmuz 2022 memur zammı, ders ücretlerini doğrudan etkilemez. Ancak ek ders ücretinin Temmuz 2022 zamlarıyla birlikte 39,2 TL’ye yükselmesi yönünde büyük bir beklenti söz konusudur. Her 5 ders için ilave bir saat ek ders ödemesi yapılır. Haftada 30 saat derse giren öğretmenin alacağı ücret 3 bin 400 TL’den 5 bin 740 liraya yükselmektedir. 40 saat üzerinden alacakları ücret de 7 bin 400 liraya çıkmaktadır.
(KAZETE)
