Yaşlanmak tüm insanların ortak kaderi... Ancak bu doğal durum genetik faktörler veya yaşam tarzı sonucunda beklenenden daha erken ortaya çıkabilir.
İngiliz Independent gazetesinin haberine göre uzmanlar, 7 faktörün yaşlanma üzerinde etkili olduğunu ortaya koydu. Faktörler şu şekilde sıralandı:
1-Alkol tüketmek
Oxford Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırma, alkolün DNA'ya zarar vererek yaşlanma sürecini hızlandırdığına dair yeni kanıtlar sundu.
Uzmanlar, yaklaşık 250 bin kişinin verilerini inceledi ve devamlı alkol kullananların telomerlerinin daha kısa olduğunu buldu.
2-Güneşe maruz kalmak
Birçok bilimsel çalışma, güneş ışığına maruz kalmanın cilt yaşlanmasına neden olabileceğini gösteriyor. 2013 yılında yapılan bir araştırma, yüzdeki yaşlanma belirtilerinin yüzde 80'inden UV ışınlarının sorumlu olduğunu gözler önüne serdi.
3-Hareketsizlik (Fazla oturmak)
Uzmanlar, çok fazla oturmanın ve daha az aktivitenin yaşla birlikte kas inşa etmeyi zorlaştırdığını ve osteoporoz, halsizlik ve düşme sonucu kalça kırığı riskini artırdığını belirtiyor.
4- Sigara kullanımı
Sigara kullanmanın cildi sağlıklı ve elastik tutan protein olan kolajen üretimini olumsuz etkiliyor.
Bilindiği gibi vücudumuz daha az kolajen üretir. Bu nedenle cilt sarkmaya ve kırışıklıklar oluşmaya başlar. Sigara içmek bu süreci hızlandırarak erken yaşlanmaya neden olur.
5- Sağlıksız beslenmek
Sebze, bakliyat, tahıl ve meyve gibi yüksek lifli gıdalar, telomer uzunluğu ile ilişkilidir. Bu gıdalar, diğer antioksidanların yanı sıra C, E vitaminleri ve beta-karoten gibi besinlerle dolu.
Uzmanlar, balık, avokado ve kuruyemiş gibi sağlıklı yağ kaynaklarını da beslenmemize dahil etmenin, telomer uzunluğunu azaltan ve birçok hastalığa neden olabilen kırmızı ve işlenmiş et ile şekerli içeceklerin alımını azaltmanın da önemli olduğunu söylüyorlar.
6- Gerginlik
Şiddetli stres de telomerlerin uzunluğunu azaltıyor ve kan basıncını yükseltiyor. Bu da yaşlanmayla ilintili hastalıklara yakalanmaya neden olabilir. Bu gerilime karşı koymak için uzmanlar, bir psikiyatristle bu konuda konuşmayı, derin nefes alma, meditasyon ve yoga yapmayı tavsiye ediyor.
7- Uykusuzluk
Uzmanlar, daha kısa telomerlerin de yeterince uyumamakla bağlantılı olduğu görüşünde. Ayrıca uyku yoksunluğunun, egzersiz yapmamak, şekerli ve yağlı yiyecekler yememek gibi hastalık riskini artıran sağlıksız davranışların olasılığını da artırdığı belirtiliyor.
ÖMRÜMÜZÜ UZATAN VE KISALTANLAR
İnsan vücudundaki bazı dengeler otuzlu yaşlardan itibaren bozulmaya başlar. Bu yıpranma, aynı yaştaki bireylerde birbirinden farklı düzeylerde olabilir.
Bunun nedenleri, genlerimiz ve doğduğumuz andan itibaren yaşadığımız zorluklar, geçirdiğimiz hastalıklar olabilir. Bunlar bizim kontrol edemeyeceğimiz değişikliklerdir. Fakat bizim kolaylıkla kontrol edebileceğimiz bazı nedenler de olabilir.
Yaşamımızı bir tahterevalliye benzetecek olursak bir tarafta hastalıklar, genetik etkenlerin yarattığı bozulmalar ve yanlış yaşam tarzımız diğer tarafta ise yaşamımızdaki doğrular bulunmaktadır. Bu konuda verilen bazı örnekler vardır.
- Düzenli ağız ve diş bakımı yapanların kazancı + 1.2 yıl
- Hergün 20 dakika düzenli egzersiz yapanların + 1.4 yıl daha çok yaşama şansı var
- Halbuki, yağ oranı yüksek yiyeceklerden tüketildiğinde - 2 yıl
- Günde 10 dan fazla sigara tüketildiğinde - 2 yıl
- 2 kadehten fazla alkol kullanan kadınların - 1.2 yıl
- Yoğun stres altında yaşayan insanların - 2.8 yıl daha az yaşayacakları tahmin ediliyor.
TELEMOR NEDİR?
Son yıllarda genç ve zinde kalma, sağlıklı yaşlanma konusunda tolemerlerden sıkça söz ediliyor. Tolemerler, DNA hücresinin en sonunda bulunuyor ve kromozomları koruyorlar. Telomerlerin uzunlukları hücrelerin yaşam süresini belirliyor ve her bir hücre bölünmesinde telomerler kısalıyor. Telomer kısalması yaşlanmanın da başlangıcı olarak kabul ediliyor. Telomer kısalmasına yaş, cinsiyet, stres, yanlış beslenme şekli, obezite, sigara kullanımı ve çevre kirliliği neden olabiliyor.
(KAZETE HABER MERKEZİ)
