Iğdır'da 4 çocuk sahibi H.Y. (68) ve C.Y (67) çifti, yedikleri ev tipi sebze konservesinden zehirlendi. Görme, konuşma bozukluğu ve solunum sıkıntısı nedeniyle Iğdır Devlet Hastanesi'ne giden yaşlı kadın hayatını kaybederken eşi yoğun bakımda tedavi altına alındı.
Tetkiklerde botulizm (toksinden kaynaklanan zehirlenme türü) teşhisi konulan ve konserveden zehirlendiği anlaşılan C.Y, yoğun bakımda yapılan müdahaleye karşın hastanedeki 3. gününde hayatını kaybetti.
Hastaneye kaldırılan eşinden 2 gün sonra benzer şikayetlerle Iğdır'daki hastaneye başvuran H.Y ise daha sonra Erzurum Şehir Hastanesi Acil Yoğun Bakımda tedaviye alındı. Burada 4 gün yoğun bakımda yaşam mücadelesi veren H.Y, enfeksiyon hastalıkları servisindeki tedavisinin ardından geçen hafta taburcu edildi.
Şehir Hastanesi Acil Yoğun Bakım doktorlarından Nurda Öztürk Gündoğdu, H.Y'yi yoğun bakımda 4 gün takip ettiklerini söyledi.
Hastanın konserve yeme öyküsü sonrasında ağız kuruluğu, yutmada güçlük gibi şikayetlerle dış merkezden kendilerine sevk edildiğini belirten Gündoğdu, şöyle konuştu:
"Hastalar genelde ağız kuruluğu, çift görme, yutma ve konuşma bozukluğu ya da solunum sıkıntısı gibi semptomlarla geliyor. Hastamızın eşi Iğdır'da yoğun bakım takibinin 3. gününde vefat ediyor. Hastamız ilk geldiğinde hayati tehlikesi olması sebebiyle yoğun bakımda takip ettik."
Gündoğdu, şu uyarılarda bulundu:
"Botulizm toksini hayatı tehlike edecek etki oluşturabiliyor. Genelde halkımız konservesini evde yapıyor. Konserve yapılırken uygun koşullarda sterilize edilmesi ve kapağının kapatılması gerekiyor. Bu nedenle ev konservesinden ziyade uygun koşullarda sterilize edilmiş, kapatılmış ve son kullanma tarihi geçmemiş konserve tüketilmeli."
Bozuk konserveler küçük miktarda tüketilse bile hayati tehlike oluşturabildiğine dikkati çeken Gündoğdu, konserve tüketildikten 1 gün ya da haftalar sonra da semptomların gelişebildiğini dile getirdi.
"HASTAMIZ İÇİN YOĞUN MÜCADELE VERDİK"
Gündoğdu, konserve tüketimi sonucu söz konusu şikayetler durumunda derhal acil servise başvurulmasını istedi.
Bu tarz vakaların çok sık görülmediğini anlatan Gündoğdu, "Eğer toksin çok alındıysa vücuttaki bazı sinir hücrelerini etkileyebiliyor ve hastadan hastaya semptomların şiddeti değişiyor. Hastamızın ailesi eşinin vefatını kendisine belirtmemişti, eşini kaybettikten birkaç gün sonra bize başvurmuş ve eşinin vefatından haberi yoktu, biz de eşinin vefatını yakınlarından öğrenmesini istedik. Hastamız için yoğun mücadele verdik ve antitoksin uyguladık, tedaviye yanıt aldık." ifadelerini kullandı.
Hasta H.Y. Erzurum Şehir Hastanesi hizmetlerinden memnun kaldıklarını belirterek, hayatını kurtaran doktor ve sağlık çalışanlarına teşekkür etti.
GIDA MÜHENDİSİ ŞENGÜL UYARDI
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Memnune Şengül ise gıda zehirlenmelerinin daha çok ev tipi konservelerin tüketimiyle yaşandığını söyledi.
Konserve hazırlarken temizlik ve hijyene dikkatin yanı sıra taze gıdaların bekletilmeden işlenmesini ve bozulmamış ürünlerin tercih edilmesini öneren Şengül, konserve kabına ürün doldurulduktan sonra havasının alınıp kapağının iyi kapatılması gerektiğini söyledi.
Şengül, şunları kaydetti:
"Konserve yapımında mikroorganizmaları öldürmek için ısıl işlem çok önemli. Evlerde bu işlem yeterli yapılmadığından meyve, sebzelerden bulaşmış olan mikroorganizmalar, konservenin depolanması sırasında çoğalarak bozulmalara yol açıyor, bozulmuş konserve tüketimi de zehirlenmelere neden oluyor. Fasulye, bezelye ve benzeri düşük asitli ev konservelerinde meydana gelen bozulmalara 'botulizm' diyoruz ve ölümlere yol açıyor."
Prof. Dr. Şengül, "Kapağı şişmiş konservelerin tüketilmemesi lazım. Konserve kutusunda ezik çizik, göçük olanlar varsa kapaklar şişme yapmışsa satın almayalım. Kapağı açıldığında kötü koku, renk değişimi ve köpük varsa bunlar tüketilmemeli. Konserve açıldıktan sonra ise çok bekletilmeden tüketilmeli." uyarılarını yaptı.
EV YAPIMI KONSERVELER NE KADAR DAYANIR?
Ev yapımı konservelerin içinde dışarıdan hazır olarak alınan konservelerdeki gibi koruyucu maddeler bulunmadığından ev yapımı konserveler ne yazık ki daha hızlı bozulabiliyor. Bu sebeple evde yapılan konserveleri doğru şartlarda yapmak ve saklamak büyük önem taşıyor.
İçine koyacağınız malzemeye ve yapım şartlarına göre değişiklik gösterse de ev yapımı konservelerin ortalama 3 ila 9 ay arası bozulmadan saklanabileceğini söylemek mümkün. Ancak dikkat, kafa karışıklığı yaşamamak adına konservelerin üzerine mutlaka konserveyi hazırladığınız günün tarihini atmalı ve buna göre kontrollerinizi sağlamalısınız.
Dikkat etmeniz gerekenler bu kadarla da sınırlı değil. Ev yapımı konserveleri yaparken, saklarken ve kullanırken şu adımlara da dikkat etmelisiniz:
- Konserve yapmaya karar verdiğiniz malzemelerin taze olduğundan emin olmalısınız.
- Kullanacağınız malzemeleri güzelce yıkayıp temizlemelisiniz.
- Konserve yapmak için kullanacağınız kavanoz ve kapakların steril olduğundan, basınca ve ısıya dayanıklı olduğundan emin olmalısınız.
- Konserve yaparken kavanozları ağzına kadar doldurmamalısınız.
- Hazırladığınız konserveleri güneş görmeyen, karanlık, serin, kuru ve rutubetsiz alanlarda saklamalısınız.
- Konserveleri kullanacağınız zaman üzerine attığınız tarihi mutlaka kontrol etmelisiniz.
- Eğer konservenin kapağında ya da şişesinde şişkinlikler oluştuysa o konserveyi asla tüketmemelisiniz.
- Konservenin kapağını açtığınızda hoş olmayan bir koku gelirse konserveniz bozulmuş demektir, tüketmemelisiniz.
- Konservede köpürme, ekşime gibi sorunlar oluştuysa konserveniz bozulmuş demektir, bu durumda da onu tüketmemelisiniz.
- Konserve kapağında sızdırma, taşma olduysa da konserveniz bozulmuş demektir. (İHA)